بررسی پترولوژی توده نفوذی خضرآباد (غرب یزد)

منطقه مورد مطالعه در طولهای 54 درجه و 54 درجه و 30 دقیقه و عرضهای جغرافیایی 32 درجه و 31 درجه و 37 دقیقه قرار دارد. از نظر تقسیمات زمین شناسی در زون تبریز - بزمان واقع شده است . از لحاظ چینه شناسی پلوتونهای مورد مطالعه تنها رسوبات پرکامبرین را قطع نموده اند. پلوتونهای مزبور شامل دو توده اتابک و توده خضرآباد می باشد. توده اتابک دارای ترکیبات سنگ شناسی مونزوگرانیت تا گرانودیوریت می باشد. پلوتون خضرآباد که به صورت توده های کوچک در سطح منطقه مورد مطالعه پراکنده اند، پورفیری بوده و دارای ترکیب سنگ شناسی آلکالی گرانیت می باشد. با توجه به داده های ژئوشیمیایی این دو پلوتون هیچ گونه قرابت ژنتیکی با هم ندارند. توده های مزبور در سری کالک و آلکالن با پتاسیم بالا قرار می گیرند. دمای تشکیل توده مونزوگرانیتی اتابک ، با توجه به دیاگرامهای تاتل و بوون (1958)، 770 درجه و آلکالی گرانیت خضرآباد، 760 درجه تعیین گردید. فشار بخار آب همزمان تشکیل پلوتون اتابک حدود 3-5 kb و آلکالی گرانیت خضرآباد بین 1-2 kb تعیین گشت عمق تشکیل مونزوگرانیتهای اتابک با توجه به نمودار کوندی (1976) کمی بیش 30 km، و آلکالی گرانیت خضرآباد بین 3-5 km تعیین گشت . محیط تکتونوماگمایی حاشیه فعال قاره ای برای مونزوگرانیتهای اتابک در نظر گرفته شد. این پلوتون حاصل ذوب پوسته تحتانی است که توسط ماگمای مافیک گوشته حاصل از فرورانش ایجاد گردیده است . شواهدی دال بر اختلاط این دو ماگما وجود دارد. از جمله می توان به وجود انکلاوهای بازیک گرد شده درون توده اشاره کرد. محیط تکتونوماگمایی پس از کوهزایی برای آلکالی گرانیتها مشخص گردید. با توجه به شواهد موجود می توان این پلوتون را به ذوب پوسته تحتانی نسبت داد که یک مرحله تبلور تفریقی پیوکلازنیز گذرانده باشد. منبع حرارتی برای ذوب پوسته توسط ماگمای مافیک حاصله گردیده است که آثار آن به صورت دایکهای دیوریت پورفیری نمایان است . ماکزیمم درجه دگرگونی در مجاورت توده اتابک ، در حد رخساره پیروکسن گارنت هورنفلس می باشد در حالیکه ماکزیمم درجه دگرگونی سنگهای مجاور آلکالی گرانیتهای خضرآباد در حد اکتیونت هورنفلس می باشد. این زون گسترش چندانی نداشته بلافاصله به وزن اپیدوت هورنفلس تبدیل می گردد.